Hulajnogi elektryczne cieszą się rosnącą popularnością. W największych miastach działają już sieci umożliwiające wypożyczenie takiego pojazdu za pomocą aplikacji w smartfonie. Łatwość i wygoda korzystania oraz niski koszt przejazdu to z pewnością zalety tego nowego sposobu przemieszczania się w mieście. Przemawiają one zwłaszcza do młodych ludzi, zwracających również coraz większą uwagę na kwestie związane z ochroną środowiska. Czy użytkownik hulajnogi elektrycznej powinien posiadać ubezpieczenie?
Hulajnoga elektryczna osiągnąć może prędkość rzędu nawet 30 km/h. Ponieważ aktualnie brak jakichkolwiek przepisów regulujących zasady poruszania się hulajnogami, ich użytkownicy mogą nimi jeździć także po chodnikach. Nie trudno się domyślić, że jak każdy uczestnik ruchu, także użytkownik elektrycznej hulajnogi może stanowić zagrożenie tak dla siebie, jak i dla innych osób – zwłaszcza pieszych. Za granicą zdarzały się już pierwsze poważne wypadki z udziałem hulajnóg elektrycznych, także w Polsce pojawiają się pierwsze doniesienia o tego rodzaju szkodach.
Jakie ubezpieczenie dla użytkownika hulajnogi elektrycznej?
Bez względu na to, czy jesteśmy właścicielem hulajnogi elektrycznej, czy też tylko ją wypożyczamy, powinniśmy pomyśleć o dwóch rodzajach ubezpieczeń: ubezpieczeniu następstw nieszczęśliwych wypadków oraz ubezpieczeniu OC.
Ubezpieczenie następstw nieszczęśliwych wypadków chroni nas samych w razie wypadku, w którym doznamy trwałego uszczerbku na zdrowiu. Ubezpieczenia tego rodzaju są dość powszechne i występują w różnych wariantach: jako ubezpieczenie samodzielne (np. NNW szkolne, NNW w podróży), albo wchodzące w skład „pakietu” (np. jako świadczenie za trwały uszczerbek na zdrowiu / trwałe inwalidztwo w grupowym ubezpieczeniu pracowniczym czy ubezpieczeniu na życie). Jeśli doznamy uszczerbku na zdrowiu, otrzymamy od naszego ubezpieczyciela świadczenie odpowiadające % uszczerbku na zdrowiu (określonego tabelą wskazaną w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenie) odniesionego do sumy ubezpieczenia. Im wyższa suma ubezpieczenia (a w konsekwencji najczęściej także składka) i im wyższy % uszczerbku, tym wyższe świadczenie otrzymamy. Co również istotne, jeżeli w chwili wypadku posiadaliśmy kila polis typu NNW, możemy uzyskać świadczenie z tytułu każdej z nich.
Z drugiej strony jednak pamiętajmy, że każda tego rodzaju polisa ma własny zakres ochrony oraz wyłączenia – powinniśmy zatem sprawdzić, czy ubezpieczyciel nie wyłączył z zakresu ubezpieczenia uszczerbków doznanych np. w związku z użytkowaniem pojazdów czy uczestnictwem w ruchu drogowym. Wówczas może okazać się, że w razie wypadku na hulajnodze elektrycznej odszkodowania z polisy nie uzyskamy.
Korzystanie z hulajnogi elektrycznej a ubezpieczenie OC
Drugim rodzajem ubezpieczenia, o którym powinniśmy pomyśleć przed skorzystaniem z hulajnogi elektrycznej jest ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej. Ubezpieczenie to chroni nas przed finansowymi skutkami szkody wyrządzonej przez nas innej osobie. Dlaczego ubezpieczenie to może być dla użytkownika albo właściciela hulajnogi elektrycznej szczególnie ważne? Chodzi nie tylko o to, że w warunkach ruchu ulicznego (także na chodnikach) ryzyko spowodowania szkody podczas korzystania z hulajnogi jest bardzo realne. Co gorsza jednak, jakkolwiek kwestia ta nie została dotąd przesądzona w orzecznictwie, to wydaje się zasadnym kwalifikowanie hulajnogi elektrycznej jako mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody (art. 436 par. 1 k.c.).
Co to w praktyce oznacza? Należy przyjąć, że posiadacz hulajnogi elektrycznej (właściciel, ale także użytkownik) odpowiadają za szkodę związaną z ruchem hulajnogi na zasadzie ryzyka, tzn. także wtedy, gdy do szkody dojdzie bez ich winy. Jest zatem wielce prawdopodobne, że jeżeli jadąc hulajnogą elektryczną potrącimy pieszego albo rowerzystę, to będziemy zobowiązani do zapłaty odszkodowania za doznaną przez tę osobę szkodę (chyba że wykażemy, że do szkody doszło z wyłącznej winy osoby poszkodowanej albo osoby trzeciej, względnie wskutek siły wyższej). W takiej sytuacji przed negatywnymi skutkami dla naszego portfela uchronić nas może właśnie polisa OC.
Hulajnogi elektryczne nie są (jak dotąd) objęte obowiązkiem ubezpieczenia posiadaczy pojazdów mechanicznych. Oznacza to z jednej strony, że jako właściciele takich pojazdów nie musimy wykupywać ubezpieczenia OC, ale z drugiej – że nawet jeśli hulajnogę wypożyczamy, nie musi ona mieć żadnego ubezpieczenia OC. Zarówno zatem właścicielom, jak i osobom wypożyczającym hulajnogi pozostają polisy ubezpieczenia OC w życiu prywatnym. Tego rodzaju polisy zyskują ostatnio na popularności – najczęściej są sprzedawane jako dodatek do ubezpieczenia domu/mieszkania, względnie uzupełnienie produktów bankowych (konto, karta kredytowa). Coraz więcej towarzystw oferuje także samodzielne ubezpieczenia OC.
Bez względu na to, czy posiadamy już taką polisę ubezpieczenia OC, czy dopiero planujemy jej zakup, warto zwrócić uwagę nie tylko na wysokość składki, ale także na sumę ubezpieczenia oraz na zakres ochrony. Suma ubezpieczenia to górna granica (limit) odpowiedzialności ubezpieczyciela, po przekroczeniu której pozostałą część odszkodowania musimy zapłacić już sami. Jako kancelaria specjalizująca się w dochodzeniu odszkodowań doradzamy zatem wykupienie wysokiej sumy ubezpieczenia (co najmniej kilkadziesiąt, a najlepiej kilkaset tysięcy złotych). Jeszcze ważniejszy dla użytkownika hulajnogi elektrycznej jest jednak zakres polisy i wyłączenia odpowiedzialności ubezpieczyciela – znajdziemy je w OWU, z którymi powinniśmy się zapoznać. W szczególności należy zwrócić uwagę, czy przypadkiem OWU nie wyłączają z zakresu naszego ubezpieczenia OC szkód związanych z uczestnictwem w ruchu drogowym, przemieszczaniem się pojazdami, potrąceniem pieszych itp. – taka polisa może się bowiem okazać dla użytkownika hulajnogi elektrycznej zupełnie bezwartościowa.
Na tematy związane z ubezpieczeniami i odszkodowaniami dotyczącymi jazdy na hulajnogach elektrycznych pisaliśmy także tutaj:
- odszkodowanie za wypadek na hulajnodze elektrycznej,
- odszkodowanie za wypadek spowodowany przez użytkownika hulajnogi elektrycznej.
Autor tekstu:
dr Michał Strzelbicki, radca prawny, mstrzelbicki@eventum.com.pl, tel: 510-943-567