Do uszkodzenia budynków rolniczych tj. budynku mieszkalnego rolnika, budynków gospodarczych, magazynowych, garaży dochodzi najczęściej wskutek działania wiatru, ognia lub wody. Budynki wchodzące w skład gospodarstwa rolnego objęte są obowiązkowym ubezpieczeniem z tytułu szkód spowodowanych ogniem, czy też innym zdarzeniem losowym. Dowiedz się co zrobić, jeśli otrzymasz zaniżone odszkodowanie za pożar budynku rolniczego.
Podstawa prawna odszkodowania z obowiązkowego ubezpieczenia budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego
Zgodnie z art. 67 ust. 1 i 2 pkt 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych obowiązkowych, UFG i PBUK z tytułu ubezpieczenia budynków rolniczych przysługuje odszkodowanie za szkody powstałe w budynkach na skutek zdarzeń losowych w postaci:
- ognia,
- huraganu,
- powodzi,
- podtopienia,
- deszczu nawalnego,
- gradu,
- opadów śniegu,
- uderzenia piorun,
- eksplozji,
- obsunięcia się ziemi,
- tąpnięcia,
- lawiny,
- upadku statku powietrznego.
Za szkody spowodowane przez ogień uważa się szkody powstałe w wyniku działań ognia, który przedostał się poza palenisko lub powstał bez paleniska i rozszerzył się o własnej sile.
Przepis art. 68 ww. ustawy reguluje sposób ustalania wysokości szkody. I tak wysokość szkody ustala się na podstawie cenników i dotyczy to przypadków niepodejmowania odbudowy, naprawy lub remontu budynku. Natomiast w przypadku podjęcia odbudowy wysokość szkody ustala się na podstawie kosztorysu, odzwierciadlającego koszty związane z odbudową lub remontem przy uwzględnieniu dotychczasowych wymiarów, konstrukcji, materiałów i wyposażenia. Przepis ten wyraźnie wskazuje, iż jeżeli suma ubezpieczenia została ustalona według wartości rzeczywistej, uwzględnia się również wówczas faktyczne zużycie budynku, ale od dnia rozpoczęcia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń do dnia powstania szkody.
Przepis art. 70 ust. 1 powołanej ustawy wskazuje na obowiązek ustalenia sumy ubezpieczenia oddzielnie dla każdego budynku. Suma ubezpieczenia budynku rolniczego może odpowiadać wartości nowej (dotyczy budynków nowych lub ze stopniem zużycia poniżej 10%) lub wartości rzeczywistej (przez którą rozumie się wartość w stanie nowym w dniu zawarcia umowy, pomniejszoną o stopień zużycia budynku).
Jakich więc nieprawidłowości, mimo ww. przepisów, dopuszczają się ubezpieczyciele, aby wypłacić zaniżone odszkodowanie za pożar budynku rolniczego, czy też zaniżone odszkodowanie za szkodę huraganową albo powodziową?
Nieprawidłowości ubezpieczycieli dotyczące ustalenia wysokości szkody oraz bezzasadne potrącenie odszkodowania o zużycia budynku
a) nieprawidłowe ustalenie wysokości szkody
Kosztorys sporządzony przez ubezpieczyciela zawierać może zbyt niskie wartości prac budowlanych (takich jak malowanie, szpachlowanie itp.), zaniżony koszt naprawy instalacji elektrycznej, zaniżone koszty materiałów budowlanych. Kosztorys ubezpieczyciela może także pomijać część uszkodzeń budynku. Warto także sprawdzić, czy kosztorys ubezpieczyciela nie jest obarczony brakiem skalkulowania kosztów wyniesienia i wywiezienia materiałów z rozbiórki.
b) bezpodstawne obniżenie odszkodowania o wskazany na polisie stopień zużycia budynku
Często ubezpieczyciele po sporządzeniu zaniżonego kosztorysu naprawy budynku rolniczego po pożarze, czy huraganie następnie od tak ustalonej szkody potrącają jeszcze wskazany na polisie stopnień zużycia budynku. Jest to zabieg bezprawny.
Poszkodowany odbudowując zniszczone budynki i doprowadzając je do stanu sprzed pożaru ponosi koszty pełnowartościowe, czyli koszty zakupu nowych materiałów budowlanych i koszty wykonanych usług. Trudno bowiem sobie wyobrazić aby dokonywać napraw, zwłaszcza jeśli chodzi o odbudowę, przy użyciu zużytych materiałów i usług. To oznacza, że nie można zaakceptować stopnia wskaźnika zużycia budynków zarówno do określenia ich wartości początkowej, bo to już zostało uwzględnione w chwili ustalania sumy ubezpieczenia, jak i do kwoty stanowiącej wysokość odszkodowania, które powinno odzwierciedlać realne koszty jakie musi ponieść ubezpieczony dla przywrócenia ich stanu sprzed zdarzenia szkodzącego (wyrok Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi z dnia 8 grudnia 2020 r., VIII C 1309/18). Podobne stanowisko zajął Sąd Okręgowy w Płocku w wyroku z dnia 29 kwietnia 2014 r. (I C 2776/13) stwierdzając, iż ustalając wysokość odszkodowania nie uwzględnia się wskaźnika zużycia budynku albowiem w celu odtworzenia stanu budynku, jaki miał miejsce przed zaistnieniem szkody poszkodowany musi ponieść nakłady pełnowartościowe. Podstawą ustalenia odszkodowania winna być suma jaką poszkodowany musi wydatkować dla przywrócenia stanu poprzedniego do wysokości sumy gwarancyjnej. Celem ubezpieczenia obowiązkowego jest bowiem umożliwienie ubezpieczonemu naprawy mienia zniszczonego na skutek zdarzeń losowych (wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 13 czerwca 2017 r., V ACa 443/16).
Dodać należy, iż podzielenie stanowiska ubezpieczyciela co do możliwości pomniejszenia odszkodowania o wynikający z polisy stopień zużycia budynku oznaczałby konieczność dwukrotnego uwzględnienia stopnia zużycia budynku i tym samym nieuzasadnionego obniżenia odszkodowania.
Warto w tym miejscu powołać się także na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 października 2019 r. (II CSK 437/18), w którym wskazano, iż poprawna interpretacja art. 68 ust. 1 pkt 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych odnosi się wyłącznie do jego zużycia w czasie od dnia rozpoczęcia odpowiedzialności ubezpieczyciela do dnia szkody, a nie do całkowitego stopnia zużycia. Tym samym hipotetyczne koszty takiej odbudowy są limitowane tylko przez uzgodnioną sumę ubezpieczenia, a nie każdorazowo pomniejszone o współczynnik odpowiadający faktycznemu zużycia budynku (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 18 czerwca 2020 r., I AGa 83/190).
Nie można zatem – tak jak to czyni ubezpieczyciel – zaakceptować sposobu wyliczenia odszkodowania za szkodę w budynku rolniczym, który zakłada dwukrotne uwzględnienie stopnia zużycia ubezpieczonych budynków rolniczych tj. pierwsze przy ustalaniu sumy ubezpieczenia i drugie przy ustalaniu wysokości odszkodowania. Taki sposób postępowania nie znajduje żadnego uzasadnienia w przepisach omawianej ustawy i jest wysoce krzywdzące dla ubezpieczonego rolnika (wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 13 czerwca 2017 r., V ACa 443/16).
Pomoc prawna w sporze z ubezpieczycielem o odszkodowanie z ubezpieczenia budynków rolniczych
Kliknij tutaj i poznaj naszą ofertę dochodzenia odszkodowań za pożar.
Nasi prawnicy, radcowie prawni z wieloletnim doświadczeniem w prowadzeniu spraw o odszkodowania pomogą ocenić także Twoją sprawę. Sprawdzą, czy otrzymałeś zaniżone odszkodowanie za pożar budynku rolniczego, zaniżone odszkodowanie za szkodę wskutek powodzi, czy też wskutek huraganu. Poradzą Ci jak uzyskać pełne odszkodowanie za szkodę w budynkach rolniczych. Konsultacja sprawy jest całkowicie bezpłatna. Skontaktuj się z nami i nie bądź już sam w sporze z ubezpieczycielem.
Przeczytaj także o przykładowych sprawach prowadzonych przez naszą kancelarię: Nasze sukcesy.
Może zainteresują Cię także teksty dostępne pod linkami poniżej:
–odszkodowanie za wypadek w gospodarstwie rolnym,
–brak przeglądu instalacji a odmowa odszkodowania za pożar.
Kontakt:
radca prawny dr Michał Strzelbicki
tel. kom. 510 943 567
e-mail: mstrzelbicki@eventum.com.pl
radca prawny Mariusz Sadowski
tel. kom. 502 603 736
e-mail: msadowski@eventum.com.pl
Telefon do sekretariatu kancelarii: 61 855 24 45
godz. otwarcia: pn-pt 9:00 – 17:00