Czy nietrzeźwy pracownik otrzyma jednorazowe odszkodowanie z ZUS?

Czy nietrzeźwy pracownik lub jego rodzina mogą otrzymać jednorazowe odszkodowanie za wypadek przy pracy z ZUS? Z takim pytaniem zwróciła się do nas Pani Ewa, której ZUS odmówił prawa do jednorazowego odszkodowania z tytułu śmiertelnego wypadku, jakiemu w pracy uległ jej mąż. Do wypadku doszło na budowie. Mąż Pani Ewy pełnił obowiązki brygadzisty i w chwili wypadku wykonywał zwykłe czynności wchodzące w zakres jego obowiązków. W pewnym momencie, na skutek nieostrożności operatora dźwigu, na poszkodowanego spadła ważąca kilka ton belka. Poszkodowany zmarł na miejscu. Organy badające okoliczności wypadku ustaliły, że przyczyną wypadku była zła organizacja pracy przez generalnego wykonawcę i kierownika budowy oraz błąd ludzki operatora dźwigu, a sam poszkodowany swym zachowaniem w żaden sposób nie przyczynił się do tego, że do wypadku doszło.

Problemem okazał się jednak fakt, że w chwili wypadku mąż Pani Ewy był w stanie nietrzeźwości (w badaniu pośmiertnym we krwi stwierdzono 2 promile alkoholu). ZUS wykorzystał ten fakt jako podstawę do odmowy wypłaty odszkodowania twierdząc, że będąc w tym stanie poszkodowany nie mógł pracować, a zatem zerwał związek z pracą. Chociaż więc do wypadku doszło na budowie, to nie był to jednak zdaniem ZUS wypadek przy pracy, skoro nietrzeźwy poszkodowany nie brał w tej pracy udziału. W imieniu Klientki wnieśliśmy odwołanie do sądu, a Sąd Rejonowy w Opolu wyrokiem z dnia 7.06.2024 r. uznał naszą rację (sygn. IV U 397/23). Zdaniem Sądu, nietrzeźwy pracownik lub jego rodzina mogą uzyskać jednorazowe odszkodowanie z ZUS. Ponieważ ZUS nie wniósł apelacji, wyrok jest prawomocny.

W sprawach tego rodzaju pojawiają się dwa zasadnicze problemy prawne. Jednym z nich jest wpływ stanu nietrzeźwości pracownika na zaistnienie wypadku, a drugim, odrębnym – kwestia zerwania związku z pracą w sytuacji, gdy nietrzeźwy pracownik nie jest w stanie świadczyć pracy. W pierwszym przypadku w grę wchodzi zastosowanie art. 21 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, zgodnie z którym świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługują ubezpieczonemu, który, będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku. W tym kontekście należy podkreślić, że warunkiem odmowy odszkodowania nie może być sam fakt, że pracownik był nietrzeźwy. Przeciwnie, ZUS musi także udowodnić, że będący w stanie nietrzeźwości pracownik swoim nieprawidłowym zachowaniem (działaniem, zaniechaniem) w znacznym stopniu przyczynił się do wypadku. Nietrzeźwy pracownik może zatem otrzymać jednorazowe odszkodowanie z ZUS, o ile tylko jego nieprawidłowe zachowanie nie przyczyniło się znacznie do wypadku. Tego ZUS w niniejszej sprawie nawet nie podnosił, bo nie ulegało żadnej wątpliwości, że poszkodowany zachowywał się całkowicie prawidłowo, a do wypadku doszło na skutek błędów innych osób.

Inną sprawą natomiast jest związek wypadku z pracą i właśnie ta kwestia była podstawą odmownego stanowiska ZUS. Otóż najprościej ujmując, nie każdy wypadek „w pracy” (np. w biurze, na budowie itp.) jest wypadkiem „przy pracy”. Można wyobrazić sobie sytuację, w której pracownik, chociaż przebywa na terenie gdzie praca jest świadczona, to jednak sam pracy tej nie świadczy (bo np. jest nietrzeźwy i śpi albo został przez przełożonego od pracy odsunięty) – wówczas jego wypadek nie byłby wypadkiem „przy pracy” (chociaż zdarzyłby się „w pracy”). To właśnie twierdził ZUS – jego zdaniem fakt, że poszkodowany był nietrzeźwy z góry przekreślał możliwość świadczenia przez niego pracy brygadzisty na budowie, a tym samym – chociaż poszkodowany przebywał na terenie budowy, to jednak zdaniem ZUS pracy nie mógł świadczyć, a jego wypadek nie jest wypadkiem przy pracy. Z tym stanowiskiem nie zgodził się Sąd słusznie wskazując, że samo spożycie alkoholu przez pracownika nie powoduje, że dochodzi do zerwania związku z pracą, jeśli pracownik pracę tę nadal kontynuuje, a do wypadku dochodzi z niezależnych od niego przyczyn. Faktem było natomiast, że poszkodowany, chociaż nietrzeźwy, to wykonywał swoje zwykłe pracownicze czynności. Tym samym, zdaniem Sądu, o żadnym zerwaniu związku wypadku z pracą nie może być mowy i odszkodowanie jest należne.

Pamiętajmy zatem, że sam fakt, iż pracownik w chwili wypadku był pod wpływem alkoholu nie oznacza jeszcze, że on lub jego najbliżsi nie mogą otrzymać jednorazowego odszkodowania za wypadek przy pracy z ZUS. Nietrzeźwy pracownik lub jego rodzina mogą uzyskać jednorazowe odszkodowanie z ZUS. Otrzymaną odmowę odszkodowania warto więc skonsultować z prawnikiem, który doradzi, czy skierować sprawę do sądu.

Nasi prawnicy, radcowie prawni z wieloletnim doświadczeniem w prowadzeniu spraw o odszkodowania pomogą ocenić także Twoją sprawę, poradzą jakie roszczenia Ci przysługują i jakich dokumentów potrzebujesz.

Wstępna analiza Twojej sprawy jest całkowicie bezpłatna.

Kliknij tutaj i dowiedz się więcej, jak pomagamy w sprawach związanych z wypadkami przy pracy. Tutaj przeczytasz o naszych sukcesach w podobnych sprawach.

Zadzwoń lub napisz do nas po bezpłatną konsultację Twojej sprawy. Nie bądź już sam w starciu z prawnikami ubezpieczyciela. Nasi prawnicy są po Twojej stronie.