🩺Odszkodowanie za operację bez zgody pacjenta

W naszej praktyce prowadziliśmy już wiele procesów dotyczących błędów medycznych lub przeprowadzenia zabiegu bez uzyskania świadomej zgody pacjenta. Sprawa, którą wygraliśmy ostatnio, była o tyle nietypowa, że chodziło o odszkodowanie za przekroczenie przez lekarzy zakresu udzielonej przez pacjentkę warunkowej zgody na zabieg.

Zgoda pacjenta na zabieg może być warunkowa

Po pomoc do naszej kancelarii zwróciła się Pani Urszula, u której lekarze podejrzewali raka jajnika. Prowadzona u Pani Urszuli diagnostyka nie dawała jednak jednoznacznych wyników. Z jednej strony u pacjentki utrzymywało się wodobrzusze oraz podwyższone markery nowotworowe, z drugiej natomiast wyniki badań obrazowych oraz punkcji nie wykazały rozwoju guza ani obecności komórek nowotworowych. W tej sytuacji prowadzący leczenie Pani Urszuli lekarze zaproponowali jej poddanie się zabiegowi operacyjnemu. Zabieg polegać miał najpierw na pobraniu wycinków jajnika i macicy do śródoperacyjnego badania histopatologicznego, a w razie stwierdzenia w tym badaniu obecności komórek nowotworowych – na wycięciu macicy z przydatkami. Tego rodzaju informacja znalazła się w treści podpisanej przez pacjentkę zgody na zabieg. Również podczas rozmów przed operacją, lekarze wyjaśniali Pani Urszuli, że usunięcie macicy i przydatków nastąpi tylko, jeśli badanie potwierdzi obecność raka. Na tej postawie Pani Urszula udzieliła warunkowej zgody na usunięcie macicy i przydatków, podkreślając jednocześnie, że nie zgadza się na wycięcie organów, jeśli badanie wykonane w trakcie operacji nie potwierdzi nowotworu.

W praktyce stało się jednak inaczej. Co prawda, podczas zabiegu lekarze pobrali wycinki do badania, ale chociaż jego wynik był prawidłowy, to mimo wszystko zdecydowali się na usunięcie pacjentce macicy oraz przydatków. W trakcie rozprawy sądowej lekarze wskazywali, że ich decyzja była wynikiem troski o stan zdrowia pacjentki oraz faktem, że wyniki śródoperacyjnych badań histopatologicznych obarczone są często znacznym błędem. Z tego względu, usunięcie pacjentce macicy i przydatków było w ich ocenie uzasadnione stanem zdrowia pacjentki oraz aktualną wiedzą medyczną. Chodziło także o wykluczenie ryzyka dalszego rozwoju ewentualnej choroby nowotworowej. O usunięciu macicy i przydatków wbrew jej woli Pani Urszula dowiedziała się kilka dni po zabiegu. W wyciętych Pani Urszuli organach nowotworu nie znaleziono – usunięte 33-letniej kobiecie ograny rozrodcze były zdrowe.

Wyrok Sądu: za przekroczenie zakresu zgody na zabieg należy się odszkodowanie

Po zgłoszeniu przez naszą kancelarię roszczeń odszkodowawczych do ubezpieczyciela szpitala (PZU S.A.), przyznano powódce kwotę 80.000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę. Ponieważ powódka jako kwotę odpowiednią traktowała sumę 300.000 zł, pozew o dalsze 220.000 zł skierowany został do sądu. Sąd Okręgowy w Warszawie w wyroku z dnia 8 września 2021 r. (sygn. II C 138/16) uznał roszczenie powódki za usprawiedliwione co do zasady. W uzasadnieniu wyroku Sąd trafnie wskazał na fundamentalne znaczenie prawne, jakie ma prawidłowo wyrażona zgoda pacjenta na zabieg. Zgoda na zabieg jest przejawem autonomii woli pacjenta – każdy ma bowiem prawo decydowania o swoim zdrowiu i życiu. Z tą autonomią połączony jest obowiązek lekarzy respektowania woli pacjenta, nawet w sytuacji, gdy z wolą tą lekarz się nie zgadza, bo uważa, że zgodnie posiadaną przez lekarza wiedzą czy doświadczeniem, pacjent powinien podjąć inną decyzję. Tylko prawidłowo udzielona zgoda na zabieg uchyla jego bezprawność – bez tego zabieg operacyjny stanowi bezprawne naruszenie nietykalności cielesnej pacjenta.

Sąd Okręgowy podkreślił także, że zgoda pacjenta na zabieg może mieć charakter warunkowy. Innymi słowy, pacjent ma prawo określić, że zgadza się na wykonanie danego zabiegu tylko pod pewnymi warunkami. Warunkiem takim może być również, w ocenie Sądu, uzależnienie przeprowadzenia zabiegu od wyniku badania przeprowadzonego w jego trakcie. Skoro taka była wola pacjentki, to obowiązkiem lekarzy było wolę tę uszanować i powstrzymać się od usuwania organów, nawet jeśli za ich usunięciem przemawiała posiadana przez lekarzy wiedza czy doświadczenie medyczne. Nawet zatem jeśli zabieg od strony medycznej przeprowadzony został w sposób uzasadniony i technicznie prawidłowy, to był on działaniem bezprawnym. W tej sytuacji Sąd Okręgowy uznał, że powódce należy się zadośćuczynienie za doznaną krzywdę.

Zadośćuczynienie za bezprawne usunięcie macicy z przydatkami

Mając na względzie wypłaconą przez ubezpieczyciela jeszcze przed procesem kwotę 80.000 zł, Sąd Okręgowy w Warszawie zasądził na rzecz powódki dalszą kwotę 50.000 zł. Ponieważ kwotę tę (łącznie 130.000 zł) uznaliśmy za rażąco zaniżoną w stosunku do rozmiarów doznanej przez powódkę krzywdy, wnieśliśmy apelację. Po jej rozpoznaniu, Sąd Apelacyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 14 listopada 2022 r. (sygn. V ACa 880/21) zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że zasądził na rzecz powódki dalszą kwotę 130.000 zł zadośćuczynienia. Łącznie zatem jako kwota odpowiednia zadośćuczynienia za trwałą, nieodwracalną krzywdę doznaną przez powódkę uznana została suma 260.000 zł. Powódka uzyskała także odsetki za opóźnienie liczone od 31. dnia po zgłoszeniu szkody pozwanemu ubezpieczycielowi. Wyrok jest prawomocny i został przez pozwanego ubezpieczyciela wykonany.

Kliknij linki poniżej i czytaj więcej na podobne tematy:

zadośćuczynienie za naruszenie praw pacjenta

wygrane procesy o odszkodowanie za błędy ortopedyczne

milion złotych – odszkodowanie za błąd lekarzy przy porodzie

odszkodowanie za błąd medyczny podczas usuwania tarczycy

odszkodowanie za błąd histopatologiczny i bezzasadne usunięcie macicy

odszkodowanie i zadośćuczynienie za upadek ze stołu operacyjnego

Masz pytania, podobną sprawę – zadzwoń, napisz do nas po bezpłatną konsultację Twojej sprawy.

Kontakt z nami:

radca prawny dr Michał Strzelbicki

tel. kom. 510 943 567

e-mail: mstrzelbicki@eventum.com.pl