KARTA PRAW POSZKODOWANEGO
1. Masz prawo do zgłoszenia wypadku w każdym terminie, nawet gdy leczenie następstw wypadku nie jest zakończone, postępowanie karne nie jest zakończone, a roszczenia mogą być sporne albo nawet przedawnione – ubezpieczyciel nie może odmówić przyjęcia zgłoszenia szkody.
2. Masz prawo do sprawnego i terminowego rozpatrzenia roszczeń – co do zasady w terminie 30 dni od dnia zgłoszenia wypadku do ubezpieczyciela.
3. Masz prawo do uzyskania pełnego odszkodowania.
4. Masz prawo do wypłaty odszkodowania bezpośrednio na Twój rachunek bankowy.
5. Masz prawo do uzyskania szczegółowych wyjaśnień w zakresie w jakim roszczenia zostały oddalone przez ubezpieczyciela – ze wskazaniem podstaw faktycznych i prawnych oddalenia roszczeń lub ich części, wskazania dlaczego odmówiono wiarygodności przedstawionym środkom dowodowym.
6. Masz prawo do wglądu do akt szkodowych i uzyskania od ubezpieczyciela bez zbędnej zwłoki kopii pełnej dokumentacji zgromadzonej w sprawie, także w formie elektronicznej.
7. Masz prawo do wniesienia reklamacji do ubezpieczyciela.
8. Masz prawo do wniesienia skargi do Rzecznika Finansowego lub Komisji Nadzoru Finansowego na działania albo zaniechania ubezpieczyciela, które naruszają Twoje prawa.
9. Masz prawo do otrzymania odsetek ustawowych w przypadku opóźnienia w wypłacie odszkodowania.
10. Masz prawo do skierowania sprawy na drogę sądową, gdy ubezpieczyciel nie uznał wniesionych roszczeń albo wypłacił zaniżone odszkodowanie.
Poniżej przedstawiamy uzasadnienie dla każdego z przysługujących Poszkodowanemu uprawnień.
1. Masz prawo do zgłoszenia wypadku w każdym terminie, nawet gdy leczenie następstw wypadku nie jest zakończone, postępowanie karne nie jest zakończone, a roszczenia mogą być sporne albo nawet przedawnione – ubezpieczyciel nie może odmówić przyjęcia zgłoszenia szkody
Żaden przepis prawa powszechnie obowiązujący nie uzależnia możliwości zgłoszenia przez poszkodowanego roszczenia do ubezpieczyciela od żadnych szczególnych terminów, zwłaszcza od zakończenia leczenia. Mogą Państwo zgłosić szkodę ubezpieczycielowi w dowolnym momencie po wypadku, ubezpieczyciel zaś ma obowiązek Państwa zgłoszenie przyjąć. Zasadniczo, to ubezpieczyciel ma 30 dniowy termin na to, by wypłacić Państwu należne sumy lub też, by wskazać przyczyny odmowy.
Art. 817 § 1 Kodeksu cywilnego
Ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku.
Art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK
Zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie.
Nie ma przepisu narzucającego analogiczne obowiązki na poszkodowanego. Leczenie następstw wypadków bywa długotrwałe, czasami mimo wszystko nie skutkuje pełnym wyleczeniem. W przypadku skomplikowanych urazów nie można często definitywnie określić momentu końca leczenia, skutki wypadku mogą ujawnić się nawet po kilku latach od wypadku.
Podobnie postępowanie karne, gdy okoliczności zdarzenia nie są do końca jasne, może trwać latami. Nie może być to jednak przeszkodą w dochodzeniu roszczeń odszkodowawczych, ponieważ ubezpieczyciel ma obowiązek samodzielnie ustalić okoliczności i przyczyny wypadku. W tym tonie wypowiedział się także Sąd Najwyższy w wyroku z 10 stycznia 2000 r. sygn. III CKN 1105/98.
Nic również nie stoi na przeszkodzie by zgłosić swoje roszczenie ubezpieczycielowi, choć minęły już terminy przedawnienia. Jeśli ubezpieczyciel spełni świadczenie, będzie ono należne; ubezpieczyciel nie będzie mógł się domagać się jego zwrotu.
Z powyższych względów prawodawca nie zdecydował się wyznaczyć poszkodowanemu ścisłego terminu, w którym musi on zgłosić ubezpieczycielowi swoje roszczenia.
2. Masz prawo do sprawnego i terminowego rozpatrzenia roszczeń – co do zasady w terminie 30 dni od dnia zgłoszenia wypadku do ubezpieczyciela.
Uprawnienie to wynika wprost z art. 817 Kodeksu cywilnego:
§ 1. Ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku.
§ 2. Gdyby wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia okazało się niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe. Jednakże bezsporną część świadczenia ubezpieczyciel powinien spełnić w terminie przewidzianym w § 1.
§ 3. Umowa ubezpieczenia lub ogólne warunki ubezpieczenia mogą zawierać postanowienia korzystniejsze dla uprawnionego niż określone w paragrafach poprzedzających.
Podobna regulacja znalazła się w art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK
Zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie.
Sąd Najwyższy w wyroku z 10 styczna 2000 r. sygn. III CKN 1105/98 wyjaśnił, że utrudnienia uniemożliwiające zachowanie terminu z art. 817 § 1 k.c. nie są ustawowo zdefiniowane i wymagają indywidualnej oceny. Z natury rzeczy dochodzi tu do kolizji dwóch interesów – poszkodowanego oraz ubezpieczyciela, stąd ocena przyczyn niezachowania przez zakład ubezpieczeń terminu przewidzianego w art. 817 § 1 k.c. powinna być staranna.
Termin spełnienia świadczenia przez ubezpieczyciela jest w obecnym stanie prawnym uregulowany wiążąco dla stron. Zakład ubezpieczeń nie może narzucić Państwu w drodze postanowień umownych terminów dłuższych.
Takie zakreślenie terminów przez prawodawcę daje Państwu możliwość dochodzenia odsetek w przypadku gdyby ubezpieczyciel popadł wobec Państwa w zwłokę.
Art. 481 Kodeksu cywilnego
§ 1. Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
§ 2. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe […]
3. Masz prawo do uzyskania pełnego odszkodowania
Powszechnie obowiązujące przepisy nie zawierają enumeratywnego wyliczenia kosztów, które jako poniesione przez poszkodowanego, mają mu być zwrócone przez sprawcę wypadku/zakład ubezpieczeń. Obowiązek naprawienia szkody obejmuje wszelkie straty oraz utracone korzyści pozostające w normalnym związku przyczynowym z wypadkiem. Kodeks cywilny zawiera ową zasadę w art. 361 – gdzie odnosi ją do szkód majątkowych, oraz w art. 444 – w odniesieniu do szkód na osobie.
Art. 361. § 1. Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.
§ 2. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
Art. 444. § 1. W razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, sumę potrzebną na koszty przygotowania do nowego zawodu.
§ 2. Jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty […].
4. Masz prawo do wypłaty odszkodowania bezpośrednio na Twój rachunek bankowy.
Często stosowaną przez kancelarie odszkodowawcze praktyką jest przejmowanie kwoty wypłaconego odszkodowania bezpośrednio na własny rachunek bankowy, a następnie przekazywanie Klientowi kwoty pomniejszonej o wysokość prowizji.
EVENTUM ufa swoim Klientom, dlatego odszkodowanie wypłacane jest w całości bezpośrednio na rachunek bankowy, który Klient wskazuje w udzielonym nam pełnomocnictwie.
5. Masz prawo do uzyskania szczegółowych wyjaśnień w zakresie w jakim roszczenia zostały oddalone przez ubezpieczyciela – ze wskazaniem podstaw faktycznych i prawnych oddalenia roszczeń lub ich części, a także wskazaniem dlaczego odmówiono wiarygodności przedstawionym środkom dowodowym
Od zakładu ubezpieczeń, jako od przedsiębiorcy trudniącego się zawodowo zawieraniem umów ubezpieczenia i udzielaniem ochrony ubezpieczeniowej, wymaga się wyższego stopnia profesjonalizmu. Staranność z jaką działa zakład ubezpieczeń należy oceniać z uwzględnieniem zawodowego charakteru działalności. Kodeks cywilny wyraża tą zasadę w poniższy sposób:
Art. 355 § 2 Należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności.
W konsekwencji, każda odmowa wypłaty odszkodowania choćby w części powinna być należycie uzasadniona, co znajduje oparcie w ustawie o działalności ubezpieczeniowej oraz ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK.
Art. 29. ust. 5 ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej
Jeżeli odszkodowanie lub świadczenie nie przysługuje lub przysługuje winnej wysokości niż określona w zgłoszonym roszczeniu, zakład ubezpieczeń informuje o tym na piśmie:
1) osobę występującą z roszczeniem oraz
2)ubezpieczonego, w przypadku umowy ubezpieczenia zawartej na cudzy rachunek, w szczególności ubezpieczenia grupowego, jeżeli nie jest on osobą zgłaszającą roszczenie
‒wskazując na okoliczności oraz na podstawę prawną uzasadniające całkowitą lub częściową odmowę wypłaty świadczenia. Informacja ta zawiera pouczenie o możliwości dochodzenia roszczeń na drodze sądowej.
Art. 14 ust. 3 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK
Jeżeli odszkodowanie nie przysługuje lub przysługuje w innej wysokości niż określona w zgłoszonym roszczeniu, zakład ubezpieczeń informuje to tym pisemnie osobę występującą z roszczeniem w terminie, o którym mowa w ust. 1 albo 2, wskazując na okoliczności oraz podstawę prawną uzasadniającą całkowitą lub częściową odmowę wypłaty odszkodowania, jak również na przyczyny, dla których odmówił wiarygodności okolicznościom dowodowym podniesionym przez osobę zgłaszającą roszczenie. Pismo zakładu ubezpieczeń powinno zawierać pouczenie o możliwości dochodzenia roszczeń na drodze sądowej.
6. Masz prawo do wglądu do akt szkodowych i uzyskania od ubezpieczyciela bez zbędnej zwłoki kopii pełnej dokumentacji zgromadzonej w sprawie, także w formie elektronicznej.
Uprawnienie to wynika wprost z art. 29 ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej:
6. Zakład ubezpieczeń udostępnia ubezpieczającemu, ubezpieczonemu, osobie występującej z roszczeniem lub uprawnionemu z umowy ubezpieczenia informacje i dokumenty gromadzone w celu ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń lub wysokości odszkodowania lub świadczenia. Osoby te mogą żądać pisemnego potwierdzenia przez zakład ubezpieczeń udostępnionych informacji, a także sporządzenia na swój koszt kserokopii dokumentów i potwierdzenia ich zgodności z oryginałem przez zakład ubezpieczeń.
7.Informacje i dokumenty, o których mowa w ust. 6, zakład ubezpieczeń udostępnia, na żądanie, w postaci elektronicznej.
8.Sposób:
1)udostępniania informacji i dokumentów, o których mowa w ust.6,
2)zapewniania możliwości pisemnego potwierdzania udostępnianych zgodnie z ust.6informacji,
3)zapewniania możliwości sporządzania kserokopii dokumentów i potwierdzania ich zgodności z oryginałem zgodnie z ust.6
–nie może wiązać się z nadmiernymi utrudnieniami dla osób, o których mowa w ust.6.
7. Masz prawo do wniesienia reklamacji do ubezpieczyciela
Jeżeli nie zgadzasz się z wysokością przyznanego odszkodowania albo z decyzją o odmowie jego przyznania, masz prawo wnieść reklamację do ubezpieczyciela. Ubezpieczyciel na jest obowiązany udzielić pisemnej odpowiedzi na reklamację, a w przypadku podtrzymania dotychczasowego stanowiska ma obowiązek odnieść się do wszystkich podniesionych w odwołaniu zarzutów. Termin na udzielenie odpowiedzi na reklamację wynosi 30 dni od dnia jej otrzymania. Może być on wydłużony do 60 dni, ale tylko jeśli ubezpieczyciel w terminie 30 dni o tym Cię poinformuje. Nieudzielenie odpowiedzi na reklamację w terminie 30 dni od dnia jej wniesienia do ubezpieczyciela skutkuje uznaniem, że reklamacja została uwzględniona. Omawiane kwestie reguluje ustawa o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym.
8. Masz prawo do wniesienia skargi do Rzecznika Finansowego lub Komisji Nadzoru Finansowego na działania albo zaniechania ubezpieczyciela, które naruszają Twoje prawa
Rzecznik Finansowy, działając na podstawie ustawy o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym, reprezentuje interesy osób ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia, członków otwartych funduszy emerytalnych, uczestników pracowniczych programów emerytalnych, osób otrzymujących emeryturę kapitałową lub osób przez nie uposażonych.
Rzecznik służy pomocą ubezpieczonym, nie ma jednak możliwości władczego rozstrzygnięcia sporu z zakładem ubezpieczeń (tę władzę ma dopiero sąd). Rzecznik oddziałuje mocą autorytetu, współpracuje w działaniach z Rzecznikiem Praw Obywatelskich oraz organami ochrony konkurencji.
Rzecznik rozpatruje skargi oraz podejmuje interwencję w przekazanych sprawach. Korespondencję należy kierować na adres:
Rzecznik Ubezpieczonych
Al. Jerozolimskie 44
00-024 Warszawa
Po więcej informacji zapraszamy na stronę internetową Rzecznika Ubezpieczonych: https://rf.gov.pl/
Komisja Nadzoru Finansowego jest organem nadzorczym, stającym na straży przestrzegania prawa przez zakłady ubezpieczeń. Rozpatruje ona skargi na działania i zaniechania ubezpieczycieli, ma także możliwość stosowania środków nadzorczych, łącznie z karami pieniężnymi nakładanymi na zakłady ubezpieczeń lub członków ich zarządów.
Dane do korespondencji:
Komisja Nadzoru Finansowego
Plac Powstańców Warszawy 1
00-950 Warszawa
9. Masz prawo do otrzymania odsetek ustawowych w przypadku opóźnienia w wypłacie odszkodowania.
Jeżeli zakład ubezpieczeń nie realizuje świadczenia i nie wypłaca odszkodowania w ustawowym terminie, można domagać się od ubezpieczyciela odsetek ustawowych.
Art. 481 Kodeksu cywilnego
§ 1. Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
§ 2. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe […]
10. Masz prawo skierowania sprawy na drogę sądową, gdy ubezpieczyciel nie uznał wniesionych roszczeń albo wypłacił zaniżone odszkodowanie.
Jeżeli nie zgadzasz się z wysokością przyznanego odszkodowania albo z decyzją o odmowie jego przyznania, a wniesione do ubezpieczyciela odwołanie, skarga do Rzecznik Finansowego lub skarga do Komisji Nadzoru Finansowego okazały się bezskuteczne (lub nie chcesz korzystać z tych środków), masz prawo skierowania sprawy na drogę sądową. O możliwości dochodzenia roszczeń na drodze sądowej ubezpieczyciel ma obowiązek poinformować osobę występującą z roszczeniem.
Zgodnie z art. 9 ustawy o działalności ubezpieczeniowej oraz art. 20 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK powództwo można wytoczyć także przed sąd właściwy miejscowo ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubezpieczonej lub poszkodowanej.